به نقل از «فرارو»

(تصاویر) چطور باغ دایی مصدق کاخ شد؟/ تالار خاتم این کاخ در دنیا لنگه ندارد

تاریخ انتشار: ۱۵ اردیبهشت ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۷۶۷۸۸۲۵

«عبدالحسین میرزا» نامی آشنا در تاریخ ایران است. او آنقدر باغ و زمین داشت که در هر گوشه‌ای از تهران باغی به نامش سند خورده بود تا جایی که پهلوی اول به املاک او طمع کرد.

به گزارش همشهری آنلاین؛ «نصرالله حدادی» تاریخ‌پژوه درباره‌اش بیشتر توضیح می‌دهد: «عبدالحسین میرزا پسر دوم نصرت الدوله و نوه عباس میرزا نایب السلطنه صاحب زن و فرزندان بسیاری بود.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

بعد‌ها که انتخاب نام خانوادگی اجباری شد نام «فرمانفرما» را برای خود انتخاب کرد. عبدالحسین میرزا سال ۱۲۳۱ (۱۲۷۰ هجری قمری) در تبریز به دنیا آمد.

او دایی محمد مصدق و داماد و برادر زن مظفرالدین‌شاه قاجار بود. نکته جالب توجه این است که بعد از سال۱۳۰۴ که سلسله قاجار منقرض می‌شود، عبدالحسین میرزا فرمان فرما برای خوشامدگویی و با این هدف که رضاشاه کاری با فرمان‌فرما نداشته باشد ماشین رولز رویس سدان خودش را به رضاشاه می‌دهد. اما پهلوی اول به املاک او طمع کرد و درصدد غضب اموالش درآمد، باغی که هم قنات داشت و هم از موقعیت جغرافیایی خوبی در وسط شهر تهران بهره‌مند بود را برای ساخت کاخ مناسب می‌بیند. عبدالحسین میرزا مایل به ساخت کاخ در اینجا نبود، اما رضاشاه گفت خودت را کنار بکش و او هم ناچار شد چنین امری را بپذیرد. هنگامی که دستور ساخت این عمارت را صادر کرد، ساخت آن از سال۱۳۰۴ هجری شمسی شروع شد و تا سال۱۳۱۶ هجری شمسی ادامه داشت.»

محوطه خانه باغ فرمان فرما بیش از ۳و نیم هکتار بود و کاخ مرمر در آنجا ساخته شد. حدادی ادامه می‌دهد: «نمای عظیم و زیبا با زیربنای ۲هزار و ۸۷۰متر تا پیش از تدوین قانون خزانه ملی، جواهرات کاخ گلستان را در زیرزمین این کاخ حفظ و نگهداری می‌کردند. رضاشاه قصد داشت کاخی را از جنس مرمر در محل این کاخ فعلی بسازد و سرپوشی از جنس طلا را که گنبد مسجد شیخ لطف‌الله اصفهان شباهت داشت و مردم اصفهان آن را به وی تقدیم کرده بودند، روی بنا قرار دهد تا شباهت زیادی به مسجد شیخ لطف‌الله داشته باشد. گنبد این بنا برگرفته از گنبد مسجد شیخ لطف‌الله اصفهان است که به دستان حسین لرزاده کاشی‌کاری شده است و در ساختن آن استادان معماری و هنر‌های تزئینی سنتی مانند محمدحسین صنیع خاتم و حسین طاهرزاده بهزاد همکاری داشتند.»

این کاخ در سال ۱۳۵۵ و با هدف آشنایی بیشتر مردم از زندگی رضاشاه پهلوی، به موزه تغییر کاربری داد و عنوان «موزه پهلوی» برای آن انتخاب شد و تا سال ۱۳۵۷ و سقوط نظام شاهنشاهی به‌کار خود ادامه داد. بعد از پیروزی انقلاب در اختیار نهاد‌های حکومتی از جمله کمیته‌های انقلاب، قوه قضاییه و نهایتاً مجمع تشخیص مصلحت نظام قرار گرفت و در سال ۱۳۹۷ توسط مجمع تشخیص مصلحت نظام به بنیاد مستضعفان تحویل داده شد و در سال ۱۳۹۸ با کاربری موزه به عنوان موزه هنر ایران در اختیار عموم قرار گرفت.

حدادی درباره معماری این کاخ می‌گوید: «کاخ مرمر تهران در ۲ طبقه ساخته شده و تالار‌های مختلفی در آن وجود دارد که تاریخ هنر ایران در دوره‌های مختلف را به نمایش می‌گذارد. در طبقه همکف این عمارت ۳ تالار وجود دارد که آثاری از هنرمندان ایرانی قبل از تاریخ را نظیر ابزار زندگی، ظروف و سفالینه‌های منقوش به نمایش گذاشته است. تالار دیگری که در طبقه همکف قرار دارد آثار بسیار زیبا و تماشایی ایرانی و اسلامی را برای نمایش عموم قرار داده است. در این بخش یک سرسرای بسیار با شکوه و زیبا وجود دارد که می‌توانید توسط آن به تالار‌های دیگری که در طبقه بالای عمارت وجود دارند راه یابید. تزئیناتی که در این سرسرا وجود دارند، بسیار زیبا بوده و تعجب شما را بر می‌انگیزند. در طبقه فوقانی این مجموعه تاریخی ۹ تالار وجود دارد که آثار ارزنده نقاشی و نگارگری ایرانی، خوشنویسی، کتاب آرایی و هنر بافته را در خود جای داده و می‌توانید از آن‌ها دیدن کنید. در طبقه اول مجموعه بخش‌هایی همچون سالن انتظار، تالار هنر کهن، تالار باستان یک، تالار باستان دو، تالار کنفرانس، تالار هنر ایرانی – اسلامی و نمازخانه وجود دارند. طبقه دوم کاخ زیبای مرمر نیز شامل بخش‌های تالار رنگ، تالار نقش، تالار ترنج، تالار آینه، تالار نور، تالار خاتم، تالار نگارین، تالار صناعن و تالار کتابت می‌شود.»

حدادی به طور ویژه از تالار خاتم موزه مرمر یاد می‌کند و می‌گوید: «تالار خاتم این مجموعه بدون شک در کره زمین بی‌نظیر است. نزدیک به ۱۲سال بیش از ۸۲ خاتم‌کار از شیراز و اصفهان به تهران آمدند و در این اتاق کار کردند. مجموعه‌ای از آنچه در این تالار به کار گرفته شده از عاج فیل، استخوان پای شتر، چوب درخت توت و ... است و اساتید خاتم‌کاری آن‌ها را میلیمتر به میلیمتر تراشیده و در کنار هم قرار داده‌اند. این تالار شاهکار هنر خاتم‌کاری در ایران را نشان می‌دهد که باید به شکل بسیار خوب حفظ شود.»

منبع: فرارو

کلیدواژه: کاخ مرمر عبدالحسین میرزا

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت fararu.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «فرارو» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۶۷۸۸۲۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

شمار دانشجویان دستگیر شده در دانشگاه‌های آمریکا به بیش از هزار نفر رسید

در حالی که تظاهرات دانشجویی برای اعلام حمایت از فلسطین در بیش از ۲۰ دانشگاه آمریکا ادامه دارد، منابع اعلام کردند که تاکنون بیش از هزار معترض حامی فلسطین توسط نیرو‌های پلیس دستگیر شده‌اند.

به گزارش خبرگزاری شین‌هوا، در برخی دانشگاه‌ها مثل دانشگاه «کلمبیا» در نیویورک که تاکنون مرکز تظاهرات بوده، اعتراضات در حال تشدید شدن است.

اوایل روز گذشته، دانشجویان این دانشگاه در پردیس منهتن مقابل تالار «همیلتون» ایستاده و زنجیره انسانی تشکیل دادند. تالار «همیلتون» یکی از چندین ساختمانی است که قبلاً در جریان اعتراضات حقوق مدنی و ضدجنگ ویتنام در سال ۱۹۶۸ محل اعتراضات دانشجویی بود و اکنون نیز گفته می‌شود که به تصرف معترضان درآمده است. 

این دانشجویان خواستار عدم ارتباط دانشگاه با شرکت‌های حامی اسرائیل، شفاف‌سازی محل دریافت بودجه و سرمایه‌گذاری و همچنین عفو دانشجویان و اعضای هیئت علمی شده‌اند که به دلیل اعتراضات با اقدامات تنبیهی مواجه هستند. 

دانشگاه کلمبیا اعلام کرده دانشجویانی که در تالار همیلتون حضور دارند را اخراج خواهد کرد. 

افزون بر این، گفته می‌شود در تظاهراتی دیگر در ایالت «اورگن» معترضان کتابخانه دانشگاه دولتی پورتلند را تصرف کرده‌اند. نیرو‌های پلیس وارد دانشگاه شده و پس از درگیری خشونت‌آمیز با دانشجویان معترض تعدادی را دستگیر کردند.

موج چند روزه تظاهرات ضدجنگ در محیط آکادمیک، مظهر نارضایتی جوانان آمریکایی از نحوه مدیریت دولت بایدن در خصوص جنگ علیه غزه است. نظرسنجی اخیر سی‌ان‌ان نشان می‌دهد ۷۱ درصد بزرگسالان آمریکایی از اقدامات بایدن در خصوص جنگ غزه ناراضی هستند. این رقم در مورد افراد زیر ۳۵ سال، ۸۱ درصد است.

باشگاه خبرنگاران جوان بین‌الملل اروپا و آمریکا